El etek öperek ne demek ?

Duru

New member
[color=]“El Etek Öperek Ne Demek?” Gelenek, Saygı ve Toplumsal Bakışlar[/color]

Selam arkadaşlar. Geçenlerde aile içinde sohbet ederken gençlerden biri, “El etek öpmek diye bir şey kalmadı artık, ne anlama geliyor ki?” dedi. İşte o anda düşündüm: bu ifade sadece bir saygı gösterisi mi, yoksa kültürel hafızamızda daha derin anlamlar taşıyan bir sembol mü? Kimi için nostaljik bir değer, kimi için gereksiz bir gelenek, kimi içinse hâlâ geçerli bir toplumsal norm. O yüzden bu yazıda “el etek öpmek” deyimini biraz karşılaştırmalı bir şekilde ele alalım.

---

[color=]El Etek Öpmenin Anlamı[/color]

Türk kültüründe el öpmek, yaşça büyük ya da saygı duyulan kişilere hürmet göstermenin bir yoludur. “El etek öpmek” deyimi ise daha geniş bir bağlamda kullanılır; sadece fiziksel hareketi değil, aynı zamanda bir otoriteye boyun eğmeyi, saygı göstermeyi, hatta bazen çıkar elde etmeyi de ima eder.

Bu ifade günlük dilde iki yönlüdür:

- Pozitif: Saygı, sevgi ve geleneksel bağların ifadesi.

- Negatif: Mecazi anlamda, çıkar için yalakalık yapmak, otoriteye sorgusuz itaat etmek.

---

[color=]Erkeklerin Objektif ve Veri Odaklı Yaklaşımı[/color]

Erkekler bu ifadeyi değerlendirirken genellikle “objektif” ve “veri odaklı” bakıyorlar. Örneğin:

- “El öpmek artık gençler arasında çok az yapılıyor.”

- “Şehirleşmeyle birlikte geleneksel davranışlar azalıyor.”

- “Bu, saygı göstergesi ama artık modern toplumlarda gerekliliği tartışılıyor.”

Yani erkekler meseleyi daha çok rakamlara, gözleme ve sosyal değişime bağlama eğiliminde. Onlar için mesele “bu gelenek ne kadar sürüyor, toplumda nasıl değişti” gibi ölçülebilir bir çerçevede ele alınıyor.

---

[color=]Kadınların Duygusal ve Toplumsal Bakış Açısı[/color]

Kadınlar ise el etek öpmeyi daha çok duygusal ve toplumsal bağlamda yorumluyor:

- “Benim için anneannemin elini öpmek sevgi göstergesiydi.”

- “Çocuğum elimi öptüğünde kendimi değerli hissediyorum.”

- “Toplumda saygıyı gösteren güzel bir gelenek, kaybolmamalı.”

Onlar için mesele rakamlardan çok, ilişkilerin sıcaklığı, toplumsal değerlerin korunması ve duygusal tatmin. Kadınların bu bakışı, geleneğin sürdürülebilirliğinde duygusal bir bağ kurmanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

---

[color=]Kültürel Bağlam ve Değişim[/color]

Eskiden el etek öpmek düğünlerde, bayramlarda, aile buluşmalarında kaçınılmazdı. Gençler büyüklerin elini öper, bazen eteğe de dokunur, bu da hürmetin en yüksek göstergesi olurdu. Bugünse şehirleşme, bireyselleşme ve modern yaşam tarzı nedeniyle bu gelenek giderek azalıyor.

Ama kırsal kesimde hâlâ canlı bir şekilde devam ediyor. Hatta bazı bölgelerde el etek öpmemek, “saygısızlık” olarak algılanıyor. Bu da bize yerel ve küresel dinamiklerin nasıl farklı şekillerde işlediğini gösteriyor.

---

[color=]Pozitif ve Negatif Anlamların Çatışması[/color]

El etek öpmenin bir diğer ilginç yanı, aynı davranışın hem olumlu hem olumsuz anlam taşıması.

- Pozitif: Saygı, bağlılık, kültürel devamlılık.

- Negatif: Güçlülere yaranmak, çıkar için boyun eğmek.

Örneğin siyasette sıkça duyduğumuz “el etek öpmek” ifadesi, çoğunlukla olumsuz bir eleştiri olarak kullanılıyor. Oysa aile bağlamında bu davranış, sevgi ve saygı dolu bir gelenek. Bu ikilik, ifadeyi zengin ama tartışmalı kılıyor.

---

[color=]Küreselleşme ve Yeni Nesiller[/color]

Küresel kültürün etkisiyle bireysellik öne çıktıkça, el etek öpmek gibi gelenekler genç nesillere yabancı gelmeye başladı. Özellikle Batı kültüründe öpüşmek ya da sarılmak saygının ifadesi olarak görülüyor. Bu da gençlerin “biz niye el öpüyoruz?” diye sorgulamasına yol açıyor.

Ama bir yandan da, küresel kültüre inatla geleneklerini yaşatmak isteyenler var. Onlar için el etek öpmek, kimlik ve aidiyet göstergesi.

---

[color=]Tartışmaya Açık Sorular[/color]

Şimdi forumda konuşmaya değer birkaç soru bırakayım:

- Sizce el etek öpmek hâlâ gerekli bir saygı göstergesi mi, yoksa eskide kalması gereken bir gelenek mi?

- Erkeklerin veri odaklı yaklaşımı ile kadınların duygusal bakışı arasında hangisi daha sürdürülebilir bir perspektif sunuyor?

- Bu davranışın olumsuz kullanımını (yaranma, çıkar sağlama) nasıl değerlendirmeliyiz?

- Çocuklarımıza bu geleneği öğretmeli miyiz, yoksa modern yollarla saygı ifade etmeyi mi tercih etmeliyiz?

---

[color=]Sonuç: İki Yüzlü Bir Sembol[/color]

“El etek öpmek” deyimi, aslında hem bireysel hem toplumsal düzeyde çok şey anlatıyor. Erkeklerin objektif, veri odaklı yaklaşımı bu geleneğin nasıl değiştiğini ölçerken, kadınların duygusal ve toplumsal yaklaşımı onun neden hâlâ değerli olduğunu ortaya koyuyor.

Bu davranış bir yönüyle saygı, sevgi ve kültürel aidiyet; diğer yönüyle otoriteye sorgusuz boyun eğme. Yani hem olumlu hem olumsuz çağrışımlar taşıyor. Küreselleşmenin etkisiyle değişen toplumlarda bu geleneğin geleceği tartışmaya açık.

Peki sizce, el etek öpmek modern dünyada yaşatılmalı mı, yoksa yerini başka saygı gösterilerine mi bırakmalı?