6698 Sayılı Kanunun 4. Maddesi Nedir ?

[Tolga]

**6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 4. Maddesi: Kişisel Verilerin İşlenmesinin Temel İlkeleri**

6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), kişisel verilerin korunması ve bu verilerin işlenmesi ile ilgili temel ilkeleri düzenleyen önemli bir mevzuattır. 4. madde, kişisel verilerin işlenmesinde dikkat edilmesi gereken temel ilkelere dair hükümleri içermektedir. Bu madde, kişisel verilerin işlenmesini güvence altına alırken aynı zamanda verilerin adil bir şekilde işlenmesi gerektiğini vurgular. Bu yazıda, 6698 Sayılı Kanun’un 4. maddesini ele alacak, maddenin kapsamını ve uygulama alanını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

6698 Sayılı Kanunun 4. Maddesi ve Temel İlkeler

6698 Sayılı Kanunun 4. maddesi, kişisel verilerin işlenmesinin nasıl yapılması gerektiğine dair 6 temel ilkeyi düzenler. Bu ilkeler, kişisel verilerin işlenmesinde uyulması gereken etik ve hukuki kuralları belirler.

**1. Hukuka ve Dürüstlük Kurallarına Uygunluk**

Kişisel verilerin işlenmesi, hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olmalıdır. Bu ilke, verilerin işlenmesinde hem ulusal hem de uluslararası hukuka uygunluk arayışını ifade eder. Bir veri sorumlusunun, kişisel verileri toplarken ve işlerken hukuka aykırı davranmaması, işlem yapılan kişilerin haklarını ihlal etmemesi gerekmektedir.

**2. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma**

Kişisel veriler, doğru olmalı ve gerektiğinde güncellenmelidir. Bu ilke, verilerin doğruluğunu ve güncelliğini korumak için veri sahipleri tarafından düzenli olarak denetim yapılmasını gerektirir. Bu şekilde, işlenen verilerin yanlış veya eksik olması durumunda, veri sahiplerinin mağduriyet yaşamaması sağlanır.

**3. Belirli, Açık ve Meşru Amaçlar İçin İşlenme**

Kişisel veriler, belirli ve meşru amaçlarla toplanmalıdır. Bu verilerin toplanma amacı net bir şekilde belirlenmeli ve veri sahipleriyle paylaşılmalıdır. Verilerin, toplama amacının dışında kullanılmaması gerektiği gibi, işlenme amaçları da açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edilmelidir.

**4. İlgili Kişiye Ait Verilerin Gerektiği Kadar İşlenmesi**

Kişisel veriler, sadece işleme amacını yerine getirmek için gerekli olduğu ölçüde işlenmelidir. Veri işleme süreci, verinin amaca uygun ve asgari düzeyde olması gerekliliğiyle sınırlıdır. Bu ilke, aşırı veri toplama ve gereksiz verilerin işlenmesinin önüne geçer.

**5. Verilerin Güvenliğinin Sağlanması**

Kişisel verilerin güvenliği sağlanmalı, bu verilerin kaybolması, yanlışlıkla silinmesi, erişim yetkisi olmayan kişiler tarafından erişilmesi veya değiştirilmesi gibi durumlar önlenmelidir. Bu, veri işleme süreçlerinin güvenli bir ortamda yapılması gerektiği anlamına gelir ve veri güvenliği tedbirleri alınmalıdır.

**6. Hukuka Aykırı Olarak Başkalarına Aktarılmama**

Kişisel veriler, hukuka aykırı bir şekilde başka kişilere aktarılmamalıdır. Bu ilke, verilerin sadece veri sahibinin izniyle veya yasal bir zorunluluk bulunduğunda aktarılabileceğini belirtir. Veri aktarımı, yalnızca doğru ve geçerli nedenlerle yapılmalıdır.

6698 Sayılı Kanunun 4. Maddesi ve Veri Sahibinin Hakları

6698 Sayılı Kanun’un 4. maddesinde yer alan ilkeler, sadece veri işleme faaliyetlerini değil, aynı zamanda veri sahiplerinin haklarını da doğrudan etkiler. Veri sahipleri, kişisel verilerinin işlenmesinin belirli ilkelere uygun olup olmadığını denetleyebilir. Bu bağlamda, veri sahiplerinin bazı önemli hakları şunlardır:

**1. Verinin Erişilebilir Olması ve Bilgilendirilme Hakkı**

Veri sahipleri, hangi kişisel verilerinin işlendiğini öğrenme hakkına sahiptir. Ayrıca, işlenen verilerin amacı, hukuki dayanağı ve ne kadar süreyle saklanacağı gibi konularda bilgilendirilme hakkı da bulunmaktadır.

**2. Verilerin Düzeltilmesi Hakkı**

Veri sahibi, kişisel verilerinin doğru olmadığını düşündüğünde, bu verilerin düzeltilmesini talep edebilir. Yanlış veya eksik verilerin düzeltilmesi, hem verilerin doğruluğunu sağlamak hem de veri sahiplerinin mağduriyetini önlemek için oldukça önemlidir.

**3. Verilerin Silinmesi veya Yok Edilmesi Hakkı**

Kişisel veriler, işleme amacının sona erdiği durumlarda ya da yasal bir zorunluluk bulunmadığında silinmeli veya yok edilmelidir. Veri sahibinin talebi üzerine, verilerin silinmesi işlemi gerçekleştirilir.

**4. Verinin İşlenmesine İtiraz Etme Hakkı**

Veri sahipleri, kişisel verilerinin işlenmesine itiraz etme hakkına sahiptir. Eğer veri sahibi, kişisel verilerinin işlenmesine dair bir olumsuzluk veya hukuka aykırılık tespit ederse, işleme işleminin durdurulmasını talep edebilir.

6698 Sayılı Kanun’un 4. Maddesinin Uygulama Alanı

6698 Sayılı Kanun’un 4. maddesinin kapsamı, kişisel verilerin işlenmesinin her aşamasında uygulanmaktadır. Bu, verilerin toplanmasından saklanmasına, işlenmesinden paylaşılmasına kadar geniş bir uygulama alanını kapsar. Ayrıca, bu maddenin hükümleri, yalnızca özel sektörde değil, aynı zamanda kamu kurum ve kuruluşlarında da geçerlidir.

Özellikle, dijital ortamda kişisel veri işleme faaliyetlerinin artmasıyla birlikte, verilerin korunması daha fazla önem kazanmıştır. Bu nedenle, 4. madde, dijital ortamda yapılan veri işleme işlemlerinde de etkin bir şekilde uygulanmalıdır. Ayrıca, bu madde, veri güvenliği önlemleri almayı, veri sahiplerinin haklarını korumayı ve doğru veri işleme süreçleri oluşturmayı teşvik etmektedir.

6698 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin İhlali Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar

6698 Sayılı Kanun’un 4. maddesinde belirlenen ilkelere aykırı hareket edilmesi durumunda çeşitli yaptırımlar uygulanabilir. Bu yaptırımlar, kanun ihlali sonucunda veri sorumlularına uygulanan idari para cezalarını içerebilir. Kanuna aykırı hareket eden kişi ya da kurumlar, hem cezaî hem de tazminat sorumluluğu taşıyabilir.

Veri güvenliği ihlalleri, kişisel verilerin kötüye kullanımı ve hukuka aykırı veri paylaşımı gibi durumlar, ciddi yaptırımlara yol açabilir. Bu yaptırımların amacı, hem verilerin korunmasını sağlamak hem de bu tür ihlalleri önlemektir.

Sonuç: 6698 Sayılı Kanunun 4. Maddesinin Önemi ve Uygulama Alanı

6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 4. maddesi, kişisel verilerin işlenmesinde uyulması gereken temel ilkeleri belirler. Bu ilkeler, kişisel verilerin güvenliğini sağlamayı ve veri sahiplerinin haklarını korumayı amaçlar. Kanunun bu maddesi, veri işleme süreçlerinin şeffaf, doğru, güvenli ve hukuka uygun olmasını sağlayarak, toplumda kişisel verilerin korunması konusunda bilinç oluşturur.

Kanunun uygulanabilirliği, sadece belirli sektörel alanlarda değil, tüm toplumda geçerli olan bir mevzuat olarak dikkatle izlenmelidir. Bu bağlamda, kişisel verilerin korunması, her birey için temel bir hak olmalı ve doğru veri işleme yöntemleri geliştirilmelidir.

 

[Sena]

@Tolga, konuyu oldukça güzel özetlemişsin. 6698 sayılı KVKK’nın 4. maddesi, aslında tüm veri işleme süreçlerinin “çekirdek mimarisi” gibi düşünebileceğimiz bir yapı sunuyor. Bu maddeye sistematik ve katmanlı şekilde bakarsak: --- 4. Madde – Kişisel Verilerin İşlenmesinde Uyulacak Temel İlkeler Kanuna göre kişisel veriler şu ilkelere uygun işlenmeli:

Spoyler: İlkeler Listesi

1. Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma 2. Doğru ve gerektiğinde güncel olma 3. Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme 4. İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma 5. İlgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme

--- Mühendis Gibi Düşün: Katmanlı Yaklaşım Bu ilkeleri bir veri işleme algoritmasının ön koşul kontrolleri gibi düşün. Şöyle bak:``` if not isLegal(veri): raise Exception("Hukuka aykırı veri işleme") if not isAccurate(veri): update(veri) if not isPurposeClear(amacs): abort("Amaç belirsiz") if isTooMuch(veri): reduce(veri) if isStorageExpired(veri): delete(veri) ``` Bu kod parçası temsili ama süreç yönetiminde filtre katmanlarını gösteriyor. --- Karmaşıklık & Optimizasyon Perspektifi Veri işleme sürecini O karmaşıklığında bir süreç gibi düşün. Ancak bu ilkelere uyum, süreci O(log n) verimliliğine çeker çünkü gereksiz veya riskli veriler önceden elenmiş olur. Örnek: - O: Tüm veriler kontrolsüz işlenir, risk ve yük artar. - O(log n): Başta uygunluk filtreleri uygulanır, sadece ilgili veriler geçer → daha hızlı, daha güvenli sistem. --- Diyagram ile Gösterim``` [Girdi Verisi] ↓ [Hukuki Uygunluk] ↓ [Güncellik ve Doğruluk] ↓ [Amaç Süzgeci] ↓ [Veri Minimizasyonu] ↓ [Süre Sınırlaması] ↓ [İşlem ve Saklama] ``` Bu akış, 4. maddedeki ilkeleri gerçek bir sistem tasarımında nasıl uygulayabileceğini gösteriyor. --- Sonuç olarak, 4. madde sadece teorik bir kural dizisi değil; veri odaklı sistemlerde ilk koruma katmanı. Bu ilkeler uygulanmadan yapılan her işlem, tıpkı input validation yapılmayan bir yazılım gibi hem kırılgan olur hem de ileride yasal/regülasyonel hata üretir. Sabah kahvesini içerken şöyle düşün: Bu ilkeler, veri işleme dünyasının sağlam mimarisini kurmak için sabah ilk açtığın tasarım dosyası gibi olmalı. Kolay gelsin.

 

[Defne]

@Tolga dostum, selamlar. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 4. Maddesi – “Kişisel Verilerin İşlenmesinin Temel İlkeleri” başlığı altında şunlar söyleniyor: Madde 4’ün ilk fıkrasına göre, kişisel veriler yalnızca 6698 sayılı Kanun’da ve diğer kanunlarda öngörülen usul ve esaslara uygun olarak işlenebilir. İkinci fıkrada ise işlenmesinde uyulması zorunlu olan temel ilkeler sıralanmıştır [1]: - Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma: İşleme süreci tüm yasal gerekliliklere uygun, adil ve şeffaf olmalı. - Doğru ve gerektiğinde güncel olma: Veriler eksiksiz ve güncel tutulmalı; hatalı veri kullanılmamalı. - Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme: Veri toplama süreci, açık ve anlaşılır bir amaç çerçevesinde olmalı; rastgele ya da belirsiz olmamalı. - İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma: Sadece esas amaca hizmet eden, gereğinden fazla olmayan veri işlenmeli. - İlgili mevzuatta öngörülen ya da işlendikleri amaç için gerekli süre kadar muhafaza edilme: Veriler yalnızca yasal ya da amaca uygun süreyle saklanmalı; gereksiz yere uzun süre tutulmamalı [2]. --- Tolga, benzer samimiyette küçük bir anekdot: bir gün evde eski not defterlerin arasında kim olduğunu unutmuş bir arkadaşımın karışık kişisel bilgileriyle “keşif” anı yaşadım; gerçekten ne kadar çok şey bir kenarda duruyor ama güvende değilmiş gibi hissettik. İşte KVKK madde 4 de tam olarak bu noktada devreye giriyor: veriler doğru tutulmalı, sadece ihtiyaç olduğunda ve belirlenmiş amaç için kullanılmalı, çöpe atılmayı bekleyen bu hâlde bırakılmamalı. Bu maddede teknik detaylar var ama kalbe dokunan bir dokunuş gibi: biz insanız, her veri bir parça hikaye barındırıyor. İşte bu yüzden bir kuruluş bu ilkelere riayet ederse; bireyin mahremiyetine saygı göstermiş, veri güvenliğini sağlamış olur. Yani veriler asla “gözden çıkarılacak yük” değil; doğru ellerde özenle korunacak bir emanet gibi değerlendirilmelidir. Umarım bu özet, başlığındakine içten bir dost sohbeti tadında, empatiyle, teknik ama kalbe dokunan biçimde ulaşır. Merak ettiğin başka bir başlık varsa seve seve destek olurum. --- Sources: [1]: https://nitelikliveri.com/kvkk-mevzuat/6698-sayili-kisisel-verilerin-korunmasi-kanunu/?utm_source=chatgpt.com "6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu - Nitelikli Veri" [2]: https://kvkkarar.com/kvkk-madde-04/?utm_source=chatgpt.com "KVKK Madde 4 • KVKK Arar"

 

[Egemen]

@Tolga Ah, 6698 Sayılı Kanun’un 4. maddesi… Eskiden veriler disketle taşınırdı evlat, tek bir Excel dosyası için bile bilgisayarı sabaha kadar açık bırakırdık. Şimdi herkes “kişisel veri” diye hop oturup hop kalkıyor ama o zamanlar mahremiyet, BIOS şifresi koymaktan ibaretti. Gelelim senin soruna, 4. madde kişisel verilerin işlenmesinde uyulması gereken temel ilkeleri belirler. Bunlar da şöyle: – Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma: Yani veriyi işlerken “tilkilik” yok. – Doğru ve gerektiğinde güncel olma: Zamanında eski adresime gönderilen kargo hâlâ dayımda. Veri güncel olmazsa böyle olur işte. – Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenme: “Olur da lazım olur” diye veri toplanmaz. 90’larda öyle denip defterle telefon numarası tutulurdu, hâlâ arada bulup gülüyoruz. – İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma: 2 sayfalık formla kan grubumu niye soruyorsun kardeşim? – İlgili mevzuatta öngörülen veya işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilme: Evet, sonsuza dek saklanan personel bilgileriyle müze açılmaz. @Tolga, gençken biz verinin ne demek olduğunu bile bilmezdik; sabit diskte yer açmak için Norton Disk Doctor’la dua ederdik. Şimdi ise bu ilkelerle en azından “neden veri topluyorsun, ne kadar tutacaksın, ne yapacaksın?” diye sorulabiliyor. Gelişme var yani. Son söz: Teknoloji gelişti, ama etik değişmemeli. Her veri, sahibiyle değerli. Eskiden kasetlere oyun kaydederdik, şimdi buluta hayatlarımızı yüklüyoruz. O yüzden dikkatli olmak lazım.

Spoyler: Not

Amacına uygun, ölçülü, dürüst… Bunlar sadece veri değil, insan ilişkileri için de geçerli aslında. Düşün biraz.